HARALD SCHOLE - Voor water

Aan het A.S.Onderwijzerhof, naast het Joods Historisch Museum, staat het beeld Voor water van Harald Schole.  Een sculptuur dat voornamelijk een open vorm heeft  en bestaat uit een halve ellips van steen. De steen helt een beetje achterover en wordt daarin gesteund door een metalen vorm die ontleend is aan de lichtkoepel van de 'nieuwe sjoel'. De ruw bewerkte steen die een verticaal accent geeft, dient als tegengewicht en om het werk een extra spanning te geven. Maar er zijn mensen die vinden dat ook een fiets extra spanning geeft aan het beeld.

Theo Niermeijer – Het Westen ontvangt en ontmoet het Oosten

In de ronding van bankjes rond de speelvijver in het Oosterpark staat deze ijzeren sculptuur met chakra's: 'symbolische voorstellingen van menselijke energiecentra', aldus de maker Theo Niermeijer. Dit kunstwerk, met de titel Het Westen ontvangt en ontmoet het Oosten, dateert uit 1970. Niermeijer heeft de schroothoop lief als materiaaldepot en behoort tot een van de alternatieve kunstenaarsgroepen uit de jaren zestig die flirten met opvattingen en symbolen uit het Oosten. Simon Vinkenoog had in 1962 al een rake typering van de toen net beginnende Niermeijer: 'zijn ontluikende metalen bloemen dragen al bij voorbaat de doem van nooit-ontluiken; zijn fantastische meteorieten komen van geen enkele aarde; zijn opgezette insecten zijn nooit geclassificeerd en gecatalogiseerd; en zijn ijzeren muren en gordijnen monden uit in geen enkele politiek.'

bron: kunstwacht.nl

PER KIRKEBY – z.t. (Muren en Poorten)

 

Op het Hildo Kropplein staat een wat vreemd bakstenen bouwwerkje uit 1990. Het lijkt op een soort triomfboog. De Deense schilder, beeldhouwer en architect Per Kirkeby is de maker van dit kunstwerk. Hij noemt dit werk in eigen bewoordingen: “ … werk dat er is, en ook niet is. Waar je niet om heen hoeft te gaan, omdat je erin kunt.” De gemetselde muren en boogconstructies worden weerspiegeld in het water van een vijver. Die met toestemming van de kunstenaar door de Dienst Ruimtelijke Ordening in een kort golfpatroon is aangelegd.

bron: Het Amsterdamse Beeldenboek, 1996

PEER VENEMAN - Haan

In het Spaarndammerplantsoen staat een parmantige haan uit 1993 van Peer Veneman. Het is typisch 'Peer Veneman' omdat het combinaties laat zien van stijlen. Hier komen de geometrische vorm en de organische vorm samen, maar ook het klassieke materiaal brons in een niet alledaagse combinatie met een sokkel van baksteen. Het samengaan van meerdere stijlen en disciplines is een belangrijk kenmerk van de vormgeving van de Amsterdamde School. Mede daarom komt dit autonome beeld op deze locatie - temidden van de architectuur van de Amsterdamde School - goed tot z'n recht.

bron: openbarekunst.westerpark.nl

TOM POSTMA - Melkfles

Op het Pleintje in de Hercules Segherstraat staat een metershoge melkfles van Tom Postma, opgebouwd uit mozaïeksteentjes. Het originele kunstwerk van dit beeld uit 1982 bestond uit een staande en een omgevallen melkfles waaruit melk over een plateau vloeide. Het stond op een binnenterrein aan de Eerste Jan Steenstraat en refereert naar de melkfabriek die daar gestaan heeft. In 1996 is de staande melkfles verplaatst naar de huidige plek.

FRANK MANDERSLOOT – Voor de bijen

Het voormalige oostelijk havengebied van Amsterdam is inmiddels veranderd van een bedrijvig industrieterrein in een bruisende woonomgeving. Het daarin gelegen Rietlandpark is een belangrijk verkeersknooppunt waar fietsers, automobilisten, treinen en trams langs, onder en boven elkaar vloeien. Naast dit drukke verkeersplein staat een indrukwekkend 16 meter hoog kunstwerk uit 2004 van Frank Mandersloot. Dit kunstwerk, Voor de bijen, bestaat uit vier reusachtige, bovenop elkaar gestapelde tafels. Onder de derde tafel hangen acht bijenkasten. De bijen zullen aangeven hoe het met de bewoners van Amsterdam gesteld is. Als de bijen uit de stad verdwijnen, betekent dit dat de natuur in de omgeving is uitgestorven. Mandersloot liet zich inspireren door een uitspraak van de conceptuele kunstenaar Lawrence Weiner. Tijdens een bezoek aan Amsterdam, beschreef deze de stad als een enorme tafel, omdat de hele infrastructuur en bebouwing rust op palen. In het begin waren het houten palen. Tegenwoordig worden deze van beton vervaardigd. Vandaar ook dat de tafels van hout en beton gemaakt zijn.

FRANS DE BOER en MARJA DE BOER LICHTVELD - brugsculptuur

Op de brug Rotterdamsepad hoek Holy staan twee brugpoorten uit 1989 gemaakt door het kunstenaarsechtpaar Frans en Marja de Boer. Op deze brugpoorten is een ster en een fantasiefiguur te zien. 

HILDO KROP – 4 gevelstenen met vossen

Gisteren was op dit blog de sluitsteen “Transvaalse boer te paard” van Hildo Krop in de Christiaan de Wetstraat te zien. In deze straat is nog meer Krop te vinden. Op nummer 23 aan de gevel van de huidige peuterspeelzaal De Kaap zien we vier gevelstenen van Hildo Krop. Deze stenen uit 1922, respectievelijk Steenbok en Vos, Vos en Raaf, Vos en Leeuw en een Zittende Vos, werden in slechts vijf dagen gehakt.

HILDO KROP – Transvaalse boer te paard / WILLEM IJZERDRAAT – Wapen van Amsterdam

In 1916 maakte Hildo Krop zijn eerste beeldhouwwerk in opdracht van de gemeente Amsterdam. Het is een Transvaalse boer te paard, een sluitsteen voor de school in de De Wetstraat 21. Het beeldhouwwerk van Krop aan scholen heeft in zijn algemeenheid een eigen iconografie: verwijzend naar ‘inzicht’, ‘bewustwoording’ of meer in het algemeen een levens- of ontwikkelingssymboliek. Bij deze eerste opdracht ontbreekt dergelijke symboliek nog. De symboliek van de gevelsteen met de Transvaalse boer heeft alles te maken met de naamgever van de straat:  de Boerengeneraal Christiaan De Wet. Het bekroonde wapen van de stad Amsterdam aan de dakrand van het schoolpand is van Willem IJzerdraat.

Bron: in BEELD gebracht - Hildo Krop als stadsbeeldhouwer, Frans van Burkom, 1995

MARIANNE VAN DE HEUVEL – Zülbiye Gündüz gedenkboom

In de Vrolikstraat staat een gedenkboom van Marianne van den Heuvel ter nagedachtenis van het twaalfjarige meisje Zülbiye Gündüz. Zij werd door een verwarde man neergeslagen.

NRC Handelsblad 24 maart 1993: Steeds meer buurtbewoners verzamelen zich op de plaats waar gisteren het twaalfjarige meisje Zülbiye Gündüz tegen de stoep werd geslagen in de Amsterdamse Vrolikstraat. Het meisje was op weg naar school toen haar 33-jarige onderbuurman R.R.V  haar achternakwam en met een tafelpoot op het hoofd sloeg, vertellen de Turkse vrouwen die zich rond de stapel bloemen hebben verzameld. Boem, boem, gebaren de vrouwen. Vijftien minuten heeft ze daar gelegen. De vrouwen steken hun handen opnieuw in de lucht en schudden hun hoofd. Op weg naar het ziekenhuis is het meisje overleden. De vermoedelijke dader is vannacht gearresteerd in een tehuis voor daklozen in West waar hij een heenkomen had gezocht. Vlak voordat het meisje op straat werd gevonden had hij zich op het politiebureau gemeld met de mededeling dat hij "iemand had neergeslagen". Daarna liep hij weg. Volgens de politie stond de man als "verward' te boek. Al eerder hadden buurtbewoners geklaagd over overlast.

JAN TRAPMAN – gevelsteen Leeszaal

Na de bouw van het woningcomplex De Dageraad  (P.L.Takstraat) bleef er een lege ruimte over, die in 1921 de naam Coöperatiebuurt had gekregen. In 1922 gaf De Dageraad opdracht aan architect Michel de Klerk om een plan te maken voor deze ruimte. De eerste plattegronden werden ontworpen door De Klerk. Na zijn plotselinge dood in 1923 nam Piet Kramer de opdracht over. Woningbouwcomplex Coöperatiehof is een ensemble van drie woonblokken met arbeiderswoningen, en een vergaderzaal en leeszaal ter emancipatie en verlichting van de arbeidersbevolking. Op de gevelsteen, gemaakt door beeldhouwer Jan Trapman, boven de ingang is nog te zien welk hoger doel deze voormalige leeszaal diende. Een rij boeken met daaronder de sleutel tot de kennis. Ook zien we een slang die rond de boom der kennis slingert.

WILLEM REIJERS - Worstelaars

Boven de gevel van Oostenburgergracht 75 zien we een bronzen beeldhouwwerk met worstelaars.  Deze sculptuur van Willem Reijers dateert van 1952 toen de N.V.Werkspoor dit pand liet bouwen als recreatiecentrum voor haar werknemers. In dit pand, van architect Marius Duintjer, is tegenwoordig het Werkteater gevestigd.

JOBS WERTHEIM – Arthur van Schendel

Wie kent Arthur van Schendel nog? Tegenwoordig is er voor deze schrijver niet veel belangstelling. Dat was in de jaren vijftig nog anders. In 1952 werd in het Leidsebosje een borstbeeld van de schrijver onthuld gemaakt door de beeldhouwer Jobs Wertheim. Het hoogtepunt van het literaire werk van Arthur van Schendel lag in de jaren dertig. Het fregatschip Johanna Maria (1930) en Een Hollands drama (1935) worden tot zijn beste boeken gerekend. Het ging hem niet zo zeer om de psychologische uitbeelding van de hoofdpersonen, de sociale positie vond hij belangrijker. Hij beschreef een droomwereld, waarin weemoed en eenzaamheid een grote rol spelen. In 1947 werd hem postuum de P.C. Hooftprijs toegekend voor zijn hele oeuvre.

BEN GUNTENAAR – Drie Pilonen

“Wie beeldhouwer Ben Guntenaar ontmoette, zag vooral zijn handen. Die waren groot”, aldus een necrologie in Trouw (29.06.2009). Zijn vroege werken waren figuratief, maar zoals meer beeldhouwers van zijn generatie, ontwikkelde Guntenaar zich in de richting van de abstractie. Een van die abstracte werken staat in Molenwijk bij de flat Spinnekop. Dit werk, Drie pilonen, dateert uit 1970.