zondag 23 januari 2011

JAN MEEFOUT - Water, aarde en lucht

                                           gipsmodel
                                           gipsmodel (detail)




Gisteren was ik in Scheveningen in het museum Beelden aan Zee. Ik ging er heen voor de tentoonstelling ‘Oog, hart en handen’ over de beeldhouwer Jan Meefout (1915-1993). Meefout was een echte houwer en hakker. Hij onderscheidde zich door zijn liefde voor het materiaal. Hij zei vaak dat het beeld al in het steen zat, maar dat hij het alleen nog moest bevrijden. In bijna al zijn beelden staat het vrouwelijk schoon centraal (moeder, verleidster, godin).

De huidige Nieuwe Meersluis (in de wandeling vaak Schinkelsluis genoemd) werd op 1 juli 1942 in gebruik genomen ter vervanging van de Overtoomse Sluis. Die sluis vormde sinds 1808 de scheiding tussen het stadswater van Amsterdam en het boezemwater van Rijnland. Door het toenemende scheepvaartverkeer was deze sluis een knelpunt geworden. Na de bouw van de wijken aan weerszijden van de Schinkel in de jaren twintig was vergroting en verplaatsing van de sluis noodzakelijk. In 1955 kreeg Meefout de grootste opdracht die hij ooit heeft uitgevoerd. De gemeente vroeg hem om aan een stenen muur bij het sluizencomplex een natuurstenen reliëf te maken. Meefout maakte eerst op een groot vel papier een schets: een mens met twee benen op de grond, een zwemmende mens en een mens vliegend door de lucht. Deze gestalten, omringd door een bloem, vogels en een vis, symboliseren de drie elementen, die rondom de sluizen bij elkaar komen: het water van de Schinkel, het land aan weerszijden van het water en de lucht erboven. Vervolgens werd aan de hand van de schets een ontwerp in klei gemaakt en later in gips afgegoten (dit gipsmodel is te zien bij Beelden aan Zee). Daarna werd een groot rechthoekig stuk Muschelkalk met behulp van een drijvende hijsbok tegen de muur opgetakeld en er vast ingemetseld. Vervolgens werd er een houten keet op palen tegen de muur aangebouwd. Twee jaar lang zou Meefout in dit tijdelijk atelier aan zijn reliëf Water, aarde en lucht werken.


bron: Jan Meefout - Monografie van het Sculptuur Instituut - deel 4, 2010 : Jeroen Meefout - Gat groen

Geen opmerkingen: