PJOTR MÜLLER – Steen in drieën gespleten

In  het 2^de Marnixplantsoen ligt een steen in drieën gespleten  uit 1980 van de Amsterdamse beeldhouwer Pjotr Müller. Müller baseert zijn werken op een samenstelling van architectuur, autonome sculptuur en landschapskunst. Hij legt zijn gedachten over architectuur vast in zijn beelden, die wel verwijzen naar bouwwerken maar tegelijkertijd autonoom blijven.

bron:Yagooble.nl

PIET KRAMER - brugversieringen

In 1922 bouwde de architect Piet Kramer, zoals veel bruggen in Amsterdam, ook de brug Vijzelstraat/Keizersgracht. Ook ontwierp hij de versieringen van deze brug. Opvallend zijn de volumineuze hoekpijlers met keizerskronen die gelijkenis vertonen met de hoekpijlers op de Blauwbrug over de Amstel. Onder deze kronen bevinden zich schilden met het stadswapen en de letters SPQA. Een afkorting van ‘Senatus Populusque Amstelodamensis’, Neo-Latijn voor de Bestuurders en de bevolking van Amsterdam.

bron: Bruggen in Amsterdam, Frank V. Smit, 2010

ANONYMUS – Klein, klein kleutertje

In de gevel boven de entree van de school Ruysdaelkade 215, bevindt zich dit ornament met 3 panelen. Op het middelste paneel staat de volgende tekst, in groene geglazuurde letters: 'Openb. School voor Voorbereidend Onderwijs'. Aan de linkerkant hiervan een afbeelding van een jongetje met daaronder de tekst: 'Klein klein kleutertje' en aan de rechterkant de afbeelding van een meisje met de tekst: 'Wat doet gij in mijn hof'. De maker van de verbeelding van dit literaire hoogstandje, is mij helaas niet bekend.               

PEARL PERLMUTER - Verschijning

De oorspronkelijke titel van dit kunstwerk van Pearl Perlmuter is the Wave. De grote flarden brons met rafelige randen doen dan ook wel aan een golf denken. Omdat het op pootjes staat zou het ook een soort oerdier kunnen zijn. Vanaf 1963 heeft dit kunstwerk, van de van oorsprong Amerikaanse beeldhouwster, op verschillende tentoonstellingen gestaan. In 1975 organiseerden de toenmalige Stichting Beeldende Kunst en het Holland Festival een beeldenroute op het museumplein, waar het kunstwerk deel van uitmaakte. Het Holland Festival adopteerde vervolgens het kunstwerk en heeft het vanaf 1977 in de Van Baerlestraat gestaan tegenover het Concertgebouw. In 1998 is het kunstwerk verplaatst naar het Emmaplein.

bron: Kunstwacht Zuid

GERRIT BOLHUIS - Spelende kinderen

In vak 70 op de Nieuwe Ooster staan zes sokkels met vier beelden. Deze mooie groep beelden uit 1967 van de beeldhouwer Gerrit Bolhuis hebben de titel Spelende kinderen. Collega beeldhouwer Mari Andriessen schreef in een brief (30.11.1967) aan Bolhuis: “Ik ben én van de beeldjes én van de opstelling erg verrukt, omdat er ene poëzie in is die ik meende dat van de aardbodem verdwenen was”.

bron: Gerrit Bolhuis, Monografieën van het Sculptuur Instituut, 2009

JOOP HOLLANDERS – zonder titel

In de Oetgensstraat staat, omgeven door bomen en banken, dit monumentale beeld van Joop Hollanders toch enigszins verscholen in zijn omgeving. De parkeerplaats en de huizenblokken maken dat dit beeld niet opvalt. De intrigerende, ronde vorm contrasteert met de hoekige nieuwbouw eromheen. Het intieme pleintje waarvan het beeld het middelpunt vormt, zorgt voor een geleidelijke overgang naar bebouwing. Het beeld dateert uit 1985.

bron:Kunstwacht, Oost Watergraafsmeer

SHAMAÏ HABER - Compositie voor een tuin

In deze eerste dagen van de lente zijn veel mensen bezig met het mooi maken van de tuin. In 1959 maakte de van Polen afkomstige kunstenaar Shamaï Haber dit beeld met de naam Compositie voor een tuin. Dit tuinbeeld staat in het Siegerpark bij Sloten. Haber maakte abstracte sculpturen, voornamelijk uit graniet en leisteen. Dit materiaal bewerkte hij zo min mogelijk waarna hij de grote brokken steen tot een compositie vormde.

SIGURDUR GUDMUNDSSON – zonder titel

In 1663 was heel Amsterdam omsloten door een vijf meter hoge stadsmuur. De muur diende als verdedigingslinie tegen vijanden en werd omgeven door een zestig meter brede gracht – het Singel – en kende 8 poorten en 26 bolwerken. Een bolwerk is een vijfhoekige uitbouw van de stadsmuur. Er stonden zware kanonnen op, van 7000 pond en zwaarder, versierd met wapens en namen van burgemeesters uit die tijd. Ook had ieder bolwerk een naam, net als de molens die op bijna ieder bolwerk stonden. Aanvankelijk waren deze van hout, zodat ze in tijden van oorlog snel konden worden afgebroken. Later werden de molens uit steen opgetrokken. De aanleg van de stadmuur was een enorm bouwproject voor die tijd en hield bijna twee eeuwen lang stand. Maar in de 19de eeuw verloren de muur en bolwerken hun militaire functie. Vanwege de stadsuitbreiding werden ze één voor één afgebroken. Daarmee verdwenen ook de molens.

Op het voormalige bolwerk ‘Haarlem’, het tegenwoordige 1^e Marnixplantsoen, staat een sculptuur van Sigurdur Gudmundsson. Ook al staat er een steen ter herinnering aan het bolwerk Haarlem bij het beeld, het werk van Gudmundsson heeft niets met de bolwerken te maken. De sculptuur, zonder titel, stond eerder bij het Amstel Hotel.

HILDO KROP –Spinoza

In 1953 kreeg Hildo Krop een opdracht van de Gemeente Amsterdam om een beeld te ontwerpen voor het Spinoza Lyceum. In Zuid-Frankrijk, in de groeve St.Anne d’Evenos bij Toulon, ging hij een stuk marmer halen voor het beeld Spinoza. In zijn werkplaats aan de Plantage Muidergracht, een voormalige stal voor zieke trampaarden, hakte hij dit drie meter hoge beeld. In oktober 1958 werd dit monument onthuld voor het Spinoza Lyceum in de Peter van Anrooystraat.

JOHAN POLET – Prins Willem van Oranje

In de zijgevel van het Hervormd Lyceum aan de Schubertstraat is in 1935 een groot reliëf met Prins Willem van Oranje op een steigerend paard aangebracht.

Aan de onderzijde van het reliëf, gemaakt door Johan Polet,  lezen we:

WILLEM VAN ORANJE

STANTVASTICH IS GHEBLEVEN
MYN HERT IN TEGHENSPOET

GERRIT BOLHUIS – Vrouw met kruik

 Aan de rand van de speelvijver aan de Gibraltarstraat hurkt een in gedachten verzonken vrouw. Met beide handen houdt zij een kruik vast die zij in de zomermaanden uitgiet in een schelpvormig bassin. Voordat dit bronzen fonteinbeeld Vrouw met kruik van Gerrit Bolhuis in mei 1952 zijn definitieve plaats kreeg in de Gibraltarstraat, werd het eerst geëxposeerd in Sonsbeek en op de Keukenhof.

HENK ZWEERUS – Horizontale compositie

In 1953 kreeg Henk Zweerus de opdracht om een schets te maken voor een horizontaal beeld, dat in het Leidsebosje geplaatst zou worden. Op 13 januari 1954 verscheen in De Telegraaf een afbeelding van een van de schetsontwerpen op een manier die de indruk werd gewekt dat het hier om het definitieve beeld ging. Er kwamen veel reacties binnen, de meeste negatief. Men vond het op een apenrots lijken, een ander zag er in elkaar gedraaide hakenkruisen in. Uiteindelijk is de Horizontale compositie er in 1958 gekomen en is niet meer weg te denken op het grasveld van het Leidsebosje, tussen die hele dikke bomen.

bron: Het Amsterdams Beeldenboek, 1996

HILDO KROP – gevelsteentjes

Aan de gevel van de school aan de Wingerdweg 12/14 in Amsterdam-noord werden in 1925 een tweetal portiekbeeldjes en 43 gevelsteentjes van Hildo Krop geplaatst. Dezelfde beeldjes werden in 1926 ook toegepast aan de gevel van de school in Betondorp aan de Huismanhof. Van de portiekbeeldjes, een kabouter op een slak en een lynx zittend voor een cypres, is alleen de lynx in Betondorp nog in redelijke staat. De gevelsteentjes hebben de volgende voorstellingen: 1. twee vogels, 2. Don Quichotte te paard, 3. Sancho Panza op een ezel, 4. fluitspelend jongetje met vogel, 5. De Bremer stadsmuzikanten, 6.fauntje zittend met gekruiste poten, 7. kind rijdend op een bok, 8. boommotief met springend hert.

 bron: Hildo Krop, E.J.Lagerweij-Polak, 1992